In de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) staan alle rechten en plichten van zorgverleners die zorg geven én van patiënten die zorg ontvangen. Voor de start van een behandeling moet de zorgverlener de patiënt informeren over zijn gezondheidstoestand en de behandelingsopties, zodat de patiënt een goed doordachte beslissing kan nemen over de behandeling.
Van de patiënt wordt verwacht dat hij eerlijk vertelt wat zijn situatie is. De patiënt heeft het recht om de behandeling te weigeren of te stoppen. Als zorgverlener mag je dus alleen behandelen als de patiënt daar toestemming voor geeft. Voorwaarde aan het geven van toestemming is dat de patiënt moet begrijpen waarvoor hij toestemming geeft.
Andere patiëntenrechten uit de WGBO zien op privacy. Zo zijn de gesprekken tussen de zorgverlener en patiënt vertrouwelijk en mogen medische gegevens niet zomaar met anderen worden gedeeld, tenzij er bijvoorbeeld sprake is van een veronderstelde toestemming of een behandelrelatie. Het recht op privacy geldt in principe ook na het overlijden van de patiënt. Kortom, de WGBO is een belangrijke wet die een duidelijk kader geeft voor hoe de relatie tussen zorgverlener en patiënt moet zijn.
Medisch dossier
Een medisch dossier, zoals genoemd in de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO), is een volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) een verzameling persoonsgegevens. Met de komst van de AVG zijn verschillende bepalingen in de WGBO aangepast:
- Vernietigingsrecht
Voorheen moest de hulpverlener binnen drie maanden (delen van) het medisch dossier vernietigen als de patiënt hierom vroeg. De nieuwe termijn is onmiddellijk en in ieder geval binnen een maand met de mogelijkheid tot verlenging met twee maanden (verlenging kan worden toegestaan bij veel aanvragen of ingewikkelde verzoeken).
- Inzagerecht
Voorheen had de patiënt het recht om zijn dossier zo snel mogelijk in te zien. De nieuwe termijn hiervoor is onmiddellijk en in ieder geval binnen een maand met de mogelijkheid tot verlenging met twee maanden (verlenging kan worden toegestaan bij veel aanvragen of ingewikkelde verzoeken).
- Kosten voor een afschrift van het medisch dossier
Voorheen mocht de hulpverlener voor een afschrift een redelijke vergoeding in rekening brengen. In de AVG staat dat de betrokkene het recht heeft om kosteloos een kopie te krijgen van zijn/haar persoonsgegevens. Voor bijkomende kopieën (bijvoorbeeld een tweede kopie) kan wel een redelijke vergoeding worden gevraagd. Dat geldt ook voor een afschrift van een medisch dossier.
WGBO blijft ongewijzigd
De WGBO is een aanvulling op de AVG. Zo kan de hulpverlener, bij een verzoek tot inzage in het medisch dossier, een kopie of delen hiervan, verstrekken, zo lang de persoonlijke levenssfeer van een ander daardoor niet wordt geschaad. Deze belangenafweging is ook noodzakelijk bij een verzoek tot het verwijderen van gegevens uit het dossier. Een verzoek tot het vernietigen van gegevens wordt niet toegestaan als het voor betrokkene belangrijker is om deze gegevens te bewaren of als de wet dit niet toestaat.